Gwneud penderfyniadau dros rywun
Sut i wneud penderfyniadau
Fel atwrnai neu ddirprwy rhywun, rhaid i chi:
- roi鈥檙 holl gymorth sydd ei angen arnynt i wneud bob penderfyniad cyn penderfynu nad oes ganddynt alluedd meddyliol i wneud y penderfyniad hwnnw drostynt eu hunain
- gwneud penderfyniadau ar sail eu lles gorau bob tro
- gwneud penderfyniadau sy鈥檔 cyfyngu cyn lleied 芒 phosib ar eu hawliau dynol a sifil
Helpu rhywun i wneud penderfyniadau
Rhoi鈥檙 holl wybodaeth sydd ei angen arnynt i wneud penderfyniad.
Dylech ei gwneud yn hawdd iddynt ddeall a phwyso a mesur y wybodaeth, er enghraifft:
- drwy roi digon o amser iddynt
- drwy ddewis amser sy鈥檔 addas iddynt
- drwy siarad yn rhywle cyfarwydd 鈥� er enghraifft yn eu cartref
- drwy wneud i ffwrdd ag unrhyw aflonyddwch, fel s诺n cefndir
- drwy egluro pethau mewn ffordd wahanol 鈥� drwy luniau neu iaith arwyddion er enghraifft
Dylech awgrymu ffyrdd gwahanol y medrant gyfleu eu penderfyniad i chi os na fedrant ddefnyddio geiriau 鈥� er enghraifft, drwy bwyntio, gwasgu eich llaw, blincio neu amneidio鈥檙 pen.
Gwneud penderfyniadau ar sail lles gorau rhywun
Rhaid i unrhyw benderfyniad a wnewch dros rywun fod ar sail lles gorau (鈥榖eth fyddai er lles gorau iddynt鈥�). Rhaid ystyried:
- beth y bydden nhw wedi鈥檌 benderfynu pe gallent wneud hynny
- eu gwerthoedd a鈥檜 dymuniadau blaenorol a phresennol, gan gynnwys barn foesol, wleidyddol a chrefyddol y person
Peidiwch 芒 rhagdybio pethau ar sail eu hoed, rhywedd, cefndir ethnig, rhywioldeb, ymddygiad neu iechyd.
Gall fod o gymorth os byddwch yn:
- nodi ar bapur beth a ddywedodd y person sy鈥檔 bwysig iddyn nhw
- edrych ar bethau eraill y gwnaethant ei roi ar bapur neu ei gofnodi (fel cyllideb y cartref neu fideos cartref)
- siarad gyda ffrindiau, teulu neu gydweithwyr sy鈥檔 eu hadnabod yn dda
- siarad gydag unrhyw un sy鈥檔 rhan o鈥檜 gofal, er enghraifft, gofalwyr personol neu staff cartref gofal
- sylwi ar eu hymddygiad ac ymatebion 鈥� gall hyn ddweud wrthych beth yw eu dymuniadau neu deimladau os na fedrant fynegi hynny mewn geiriau
Hawliau dynol a sifil
Rhaid i鈥檆h penderfyniadau gyfyngu cyn lleied 芒 phosib ar hawliau dynol a sifil y person. Mae gan Cyngor ar Bopeth .
Ni allwch byth wneud penderfyniadau dros rywun ynghylch rhai pethau fel:
- pleidleisio
- perthnasoedd 鈥� er enghraifft cydsynio i gael rhyw, i briodi neu cael ysgariad
Dylid dilyn cod ymarfer y Ddeddf Galluedd Meddyliol wrth wneud penderfyniadau.
Penderfyniadau anodd ac anghytuno
Dylid trafod gyda鈥檙 person a hefyd gyda鈥檜 teulu, ffrindiau a gofalwyr. Bydd cynnwys pawb mewn cyfarfod 鈥榣les gorau鈥� yn eich helpu i ddod i gytundeb.
Os na allwch ddod i gytundeb, gallwch:
- gofyn am gyngor ar sut i ddod i gytundeb gan Swyddfa鈥檙 Gwarcheidwad Cyhoeddus
- gofyn am gymorth gan eiriolwr a allai gynrychioli lles gorau鈥檙 person
- gofyn am gymorth gan y t卯m gwasanaethau cymdeithasol yn eich cyngor lleol os yw鈥檙 anghytundeb yn ymwneud 芒 gofal y person
- gofyn i鈥檙 Llys Gwarchod benderfynu os yw鈥檔 anghytundeb sylweddol am fater difrifol