Treth ar eich cyfraniadau pensiwn preifat

Printable version

1. Trosolwg

Mae eich cyfraniadau pensiwn preifat yn rhydd o dreth hyd at derfynau penodol.

Mae hyn yn berthnasol i鈥檙 rhan fwyaf o gynlluniau pensiwn preifat, er enghraifft:

  • pensiynau鈥檙 gweithle
  • pensiynau personol a phensiynau rhanddeiliaid
  • cynlluniau pensiwn tramor sy鈥檔 gymhwysol i gael rhyddhad treth yn y DU - gofynnwch i鈥檆h darparwr pensiwn a yw鈥檔 鈥榗ynllun pensiwn tramor cymhwysol鈥�

Mae鈥檔 rhaid bod cynlluniau pensiwn fod wedi鈥檜 cofrestru gyda Chyllid a Thollau EF (CThEF) i fod yn gymhwysol i gael rhyddhad treth. Gwiriwch 芒鈥檆h darparwr pensiwn os ydych chi鈥檔 ansicr a yw鈥檆h cynllun chi wedi鈥檌 gofrestru neu beidio.

Rydych yn talu treth pan fyddwch yn tynnu arian o bensiwn.

Mae鈥檙 canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg.

Terfynau eich cyfraniadau rhydd o dreth

Fel arfer, byddwch yn talu treth os yw鈥檙 cynilion yn eich cronfa bensiwn yn mynd yn uwch na鈥檙 canlynol:

  • 100% o鈥檆h enillion mewn blwyddyn - dyma derfyn y rhyddhad treth a gewch听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听听
  • 拢60,000 y flwyddyn - gwiriwch eich 鈥榣wfans blynyddol鈥�

Byddwch hefyd yn talu treth ar eich cyfraniadau:

  • os nad yw鈥檆h darparwr pensiwn wedi鈥檌 gofrestru ar gyfer rhyddhad treth gyda CThEF
  • os nad yw鈥檆h darparwr pensiwn yn buddsoddi鈥檆h cronfa bensiwn yn 么l rheolau CThEF

2. Rhyddhad treth

Gallwch gael rhyddhad treth ar gyfraniadau pensiwn preifat gwerth hyd at 100% o鈥檆h enillion blynyddol.

Byddwch naill ai鈥檔 cael y rhyddhad treth yn awtomatig neu bydd angen i chi hawlio鈥檙 rhyddhad eich hun. Mae鈥檔 dibynnu ar y math o gynllun pensiwn rydych yn rhan ohono, a鈥檙 gyfradd Treth Incwm rydych yn ei thalu.

Mae dau fath o gynllun pensiwn lle byddwch yn cael rhyddhad yn awtomatig. Naill ai:

  • bod eich cyflogwr yn tynnu cyfraniadau pensiwn gweithle o鈥檆h cyflog cyn didynnu Treth Incwm
  • bod eich darparwr pensiwn yn hawlio rhyddhad treth gan y llywodraeth ar y gyfradd sylfaenol o 20% a鈥檌 fod yn ychwanegu hwn at eich cronfa bensiwn (鈥榬hyddhad wrth y ffynhonnell鈥�)

Os yw鈥檆h cyfradd Treth Incwm yn yr Alban (yn agor tudalen Saesneg) yn 19%, bydd eich darparwr pensiwn yn hawlio gostyngiad treth i chi ar gyfradd o 20%. Nid oes angen i chi dalu鈥檙 gwahaniaeth.

Mae rhyddhad treth yn y DU hefyd ar gael ar gyfraniadau a wnaed at fathau penodol o gynlluniau pensiwn tramor (yn agor tudalen Saesneg).

Eich cyfrifoldeb chi yw gwneud yn si诺r nad ydych yn cael rhyddhad treth ar gyfraniadau pensiwn sydd fwy na 100% o鈥檆h enillion blynyddol. Gall Cyllid a Thollau EF (CThEF) ofyn i chi dalu unrhyw beth dros y terfyn hwn yn 么l.

Rhyddhad wrth y ffynhonnell

Cewch ryddhad wrth y ffynhonnell mewn pob un pensiwn personol a phensiwn rhanddeiliaid, yn ogystal 芒 rhai pensiynau gweithle.

I gael rhyddhad wrth y ffynhonnell

Cyn talu i mewn i gynllun, mae angen i chi gytuno i amodau penodol ynghylch eich cyfraniadau (鈥榞wneud datganiad鈥�). Bydd eich darparwr pensiwn yn rhoi gwybod i chi beth yw鈥檙 rhain.

Bydd hefyd angen i chi roi鈥檙 canlynol i鈥檆h darparwr pensiwn:

  • eich enw llawn a鈥檆h cyfeiriad
  • eich dyddiad geni
  • eich rhif Yswiriant Gwladol
  • eich statws cyflogaeth - neu roi gwybod iddo os ydych wedi ymddeol, yn fyfyriwr llawn amser, yn ofalwr neu o dan 16 oed

Efallai y bydd eich cyflogwr yn gwneud hyn ar eich rhan os ydych wedi鈥檆h cofrestru鈥檔 awtomatig i鈥檞 gynllun pensiwn.

Bydd eich darparwr pensiwn yn rhoi gwybod i chi os dyma鈥檙 achos, a gofyn i chi gadarnhau bod eich manylion yn gywir. Mae鈥檔 rhaid i chi wneud hyn cyn pen 30 diwrnod.

Hawlio rhyddhad treth eich hun

Mewn rhai achosion, bydd angen i chi hawlio rhyddhad treth ar gyfraniadau pensiwn eich hun. Bydd angen i chi hawlio:

  • os ydych yn talu Treth Incwm ar gyfradd sydd uwch nag 20%, ac mae鈥檆h darparwr pensiwn yn hawlio鈥檙 20% cyntaf ar eich rhan (rhyddhad wrth y ffynhonnell)
  • os nad yw鈥檆h cynllun pensiwn wedi鈥檌 drefnu ar gyfer rhyddhad treth awtomatig
  • os yw rhywun arall yn talu i mewn i鈥檆h pensiwn

Os ydych yn talu swm sy鈥檔 fwy na 拢10,000 i mewn, dysgwch sut i hawlio gostyngiad treth.

Os ydych yn talu Treth Incwm ar gyfradd uwch nag 20% (Cymru, Lloegr neu Ogledd Iwerddon)

Gallwch hawlio rhyddhad treth ychwanegol ar eich Ffurflen Dreth Hunanasesiad am arian y byddwch yn ei roi yn eich pensiwn preifat. Gall y rhyddhad hwn fod yn un o鈥檙 canlynol:

  • 20% hyd at swm unrhyw incwm rydych wedi talu treth o 40% arno
  • 25% hyd at swm unrhyw incwm rydych wedi talu treth o 45% arno

Os nad ydych yn cyflwyno Ffurflen Dreth Hunanasesiad, dysgwch sut i hawlio gostyngiad treth.

Enghraifft

Rydych yn ennill 拢60,000 yn ystod blwyddyn dreth 2024 i 2025 ac yn talu treth o 40% ar 拢10,000. Rydych yn rhoi 拢15,000 mewn pensiwn preifat. Rydych yn cael rhyddhad treth wrth y ffynhonnell yn awtomatig ar y 拢15,000 cyfan.

Gallwch hawlio rhyddhad treth ychwanegol o 20% ar 拢10,000 (yr un swm a wnaethoch dalu treth ar y gyfradd uwch arno) drwy eich Ffurflen Dreth Hunanasesiad.

Ni chewch ryddhad ychwanegol ar y 拢5,000 sy鈥檔 weddill yr ydych wedi rhoi yn eich pensiwn.

Os ydych yn talu Treth Incwm sydd uwch nag 20% (Yr Alban)

Gallwch hawlio rhyddhad treth ychwanegol ar eich Ffurflen Dreth Hunanasesiad am arian y byddwch yn ei roi yn eich pensiwn preifat. Gall y rhyddhad hwn fod yn un o鈥檙 canlynol:

  • 1% hyd at swm unrhyw incwm rydych wedi talu treth o 21% arno
  • 22% hyd at swm unrhyw incwm rydych wedi talu treth o 42% arno
  • 25% hyd at swm unrhyw incwm rydych wedi talu treth o 45% arno
  • 28% hyd at swm unrhyw incwm rydych wedi talu treth o 48% arno

Os nad ydych yn cyflwyno Ffurflen Dreth Hunanasesiad, dysgwch sut i hawlio gostyngiad treth.

Os nad yw鈥檆h cynllun pensiwn wedi鈥檌 drefnu i gael rhyddhad treth awtomatig

Hawliwch ryddhad treth yn eich Ffurflen Dreth Hunanasesiad os nad yw鈥檆h cynllun pensiwn wedi鈥檌 drefnu i gael rhyddhad treth awtomatig.

Os nad ydych yn cyflwyno Ffurflen Dreth Hunanasesiad, dysgwch sut i hawlio gostyngiad treth.

Ni allwch hawlio rhyddhad treth os nad yw鈥檆h cynllun pensiwn wedi鈥檌 gofrestru gyda CThEF.

Os yw rhywun arall yn talu i mewn i鈥檆h pensiwn

Pan fydd rhywun arall (er enghraifft, eich partner) yn talu i mewn i鈥檆h pensiwn, cewch ryddhad treth ar 20% yn awtomatig os yw鈥檆h darparwr pensiwn yn hawlio鈥檙 rhyddhad ar eich rhan (鈥榬hyddhad wrth y ffynhonnell鈥�).

Os ydych mewn pensiwn gweithle, dysgwch sut i hawlio rhyddhad treth ar y cyfraniadau hynny.

Cyflwyno neu gynyddu hawliad sydd dros 拢10,000

Cael gwybod sut i hawlio rhyddhad treth os ydych yn gwneud y canlynol:

  • gwneud hawliad newydd ar gyfer cyfraniadau pensiwn dros 拢10,000
  • cynyddu鈥檆h hawliad presennol gan fwy na 10% (os yw鈥檙 hawliad presennol eisoes dros 拢10,000)

Os ydych yn cynyddu鈥檆h hawliad presennol gan lai na 10%, gallwch ffonio CThEF (yn agor tudalen Saesneg).

Os nad ydych yn talu Treth Incwm

Cewch ryddhad treth ar 20% yn awtomatig o hyd ar y 拢2,880 cyntaf y byddwch yn ei dalu i mewn i bensiwn bob blwyddyn dreth (6 Ebrill i 5 Ebrill) os yw鈥檙 ddau beth canlynol yn berthnasol i chi:

  • nid ydych yn talu Treth Incwm oherwydd eich bod ar incwm isel
  • mae鈥檆h darparwr pensiwn yn hawlio rhyddhad treth ar eich rhan ar gyfradd o 20% (rhyddhad wrth y ffynhonnell)

Polis茂au yswiriant bywyd

Ni allwch gael rhyddhad treth os ydych yn defnyddio鈥檆h cyfraniadau pensiwn i dalu am bolisi aswiriant cyfnod personol, oni bai ei fod yn bolisi wedi鈥檌 ddiogelu.

Aswiriant cyfnod personol yw polisi yswiriant bywyd sydd naill ai:

  • yn dod i ben pan fydd y person cyntaf i gael ei yswirio鈥檔 marw
  • yn yswirio pobl sydd i gyd o鈥檙 un teulu

3. Lwfans blynyddol

Eich lwfans blynyddol yw鈥檙 uchafswm y gallwch ei gynilo yn eich cronfeydd pensiwn mewn blwyddyn dreth (sef 6 Ebrill i 5 Ebrill), cyn i chi orfod talu treth.

Dim ond os ewch chi dros y lwfans blynyddol y bydd angen i chi dalu treth. 拢60,000 yw鈥檙 lwfans blynyddol ar gyfer y flwyddyn dreth hon.

Beth sy鈥檔 cyfrif tuag at y lwfans blynyddol

Mae鈥檆h lwfans blynyddol yn berthnasol i鈥檆h holl bensiynau preifat (yn agor tudalen Saesneg), os oes gennych fwy nag un. Mae hyn yn cynnwys:

  • y cyfanswm a dalwyd i gynllun cyfraniadau diffiniedig mewn blwyddyn dreth gennych chi neu gan rywun arall (er enghraifft, eich cyflogwr)
  • unrhyw gynnydd mewn cynllun budd-daliadau diffiniedig mewn blwyddyn dreth

Os byddwch yn defnyddio鈥檆h holl lwfans blynyddol ar gyfer y flwyddyn dreth bresennol

Gallai fod modd i chi gario unrhyw lwfans blynyddol drosodd (yn agor tudalen Saesneg) nad oeddech wedi鈥檌 ddefnyddio o鈥檙 3 blwyddyn dreth flaenorol.

Pan fydd eich lwfans blynyddol yn is na 拢60,000

Gallai鈥檆h lwfans blynyddol fod yn is os yw鈥檙 un o鈥檙 canlynol yn berthnasol i chi:

  • rydych wedi cyrchu eich cronfa bensiwn yn hyblyg
  • mae gennych incwm uchel

Os ydych yn cyrchu eich pensiwn yn hyblyg

Gallai鈥檆h lwfans blynyddol fod yn is os ydych yn cyrchu鈥檆h pensiwn yn hyblyg. Er enghraifft, gall hyn gynnwys y canlynol:

  • arian neu flwydd-dal byr dymor o arian a gyrchir yn hyblyg o gronfa
  • arian parod o gronfa bensiwn (鈥榓rian heb ei grisialu ar ffurf cyfandaliad pensiwn鈥�)

Gelwir y lwfans is yn 鈥榣wfans blynyddol pryniannau arian鈥� (yn agor tudalen Saesneg).

Os oes gennych incwm uchel

Bydd gennych lwfans blynyddol gostyngedig (鈥榳edi鈥檌 feinhau鈥�) yn y flwyddyn dreth bresennol os yw鈥檙 ddau beth canlynol yn wir:

  • bod eich 鈥榠ncwm trothwy鈥� dros 拢200,000聽
  • bod eich 鈥榠ncwm wedi鈥檌 addasu鈥� dros 拢260,000

Mae terfynau鈥檙 incwm trothwy a鈥檙 incwm wedi鈥檌 addasu鈥檔 wahanol ar gyfer blynyddoedd treth cynharach (yn agor tudalen Saesneg).

颁测蹿谤颈蹿辞鈥檆丑 lwfans blynyddol gostyngedig (yn agor tudalen Saesneg).

Os ewch chi dros y lwfans blynyddol

Cewch ddatganiad gan eich darparwr pensiwn yn rhoi gwybod i chi os ewch chi dros y lwfans blynyddol yn ei gynllun. Os ydych yn rhan o fwy nag un cynllun pensiwn, gofynnwch i bob darparwr pensiwn am ddatganiad.

Gallwch hefyd ddefnyddio cyfrifiannell i .

Os ewch chi dros eich lwfans blynyddol, mae鈥檔 rhaid i naill ai chi neu鈥檆h darparwr pensiwn dalu鈥檙 dreth (yn agor tudalen Saesneg).

Llenwch yr adran 鈥楾aliadau treth ar gynilion pensiwn鈥� y Ffurflen Dreth Hunanasesiad i roi gwybod i CThEF am y dreth, hyd yn oed os bydd eich darparwr pensiwn yn talu鈥檙 dreth gyfan neu beth ohoni. Bydd angen ffurflen SA101 arnoch os ydych yn defnyddio ffurflen bapur.

Gallwch hawlio rhyddhad treth ar gyfraniadau pensiwn o hyd ar eich Ffurflen Dreth Hunanasesiad os ydych dros y lwfans blynyddol.

Nid yw CThEF yn codi treth ar unrhyw un am fynd dros ei lwfans blynyddol mewn blwyddyn dreth:

  • os oedden nhw wedi ymddeol neu gymryd eu cronfa bensiwn i gyd oherwydd salwch difrifol
  • os oedden nhw wedi marw聽

4. Lwfans cyfandaliad

Fel arfer, gallwch gymryd hyd at 25% o鈥檙 swm a gronnwyd mewn unrhyw bensiwn fel cyfandaliad rhydd o dreth. Y mwyaf y gallwch ei gymryd yw 拢268,275. Gelwir hyn yn lwfans cyfandaliad (yn agor tudalen Saesneg).

Efallai y bydd modd i chi neu鈥檆h buddiolwyr gymryd cyfandaliad rhydd o dreth o hyd at 拢1,073,100 mewn achosion penodol.

Er enghraifft, os byddwch yn cymryd cyfandaliad oherwydd salwch difrifol neu fod eich buddiolwyr yn cael eu talu cyfandaliadau buddiant marwolaeth penodol. Gelwir hyn yn lwfans cyfandaliad a buddiant marwolaeth (yn agor tudalen Saesneg).

Os byddwch yn cymryd cyfandaliad sy鈥檔 mynd dros eich lwfansau, bydd angen i chi dalu Treth Incwm ar y swm ychwanegol.

Bydd y darparwr pensiwn yn tynnu鈥檙 t芒l cyn i chi gael eich taliad.

Os oes gennych lwfans wedi鈥檌 ddiogelu (yn agor tudalen Saesneg), efallai y bydd hyn yn cynyddu swm y cyfandaliadau rhydd o dreth y gallwch ei gymryd o鈥檆h pensiynau.

Gwirio faint o lwfans cyfandaliad rydych wedi鈥檌 ddefnyddio

Gofynnwch i鈥檆h darparwr pensiwn faint rydych wedi鈥檌 ddefnyddio o鈥檙 canlynol:

  • eich lwfans cyfandaliad
  • eich lwfans cyfandaliad a buddiant marwolaeth

Mae鈥檔 rhaid i chi adio faint o鈥檆h lwfansau rydych wedi鈥檜 defnyddio ym mhob un o鈥檙 cynlluniau pensiwn rydych yn rhan ohonynt at ei gilydd.

Beth sy鈥檔 cyfrif tuag at eich lwfans cyfandaliad

Mae鈥檔 dibynnu ar y math o gyfandaliad a gymerwyd.

Mae鈥檔 cyfrif tuag at eich lwfans cyfandaliad os byddwch yn cymryd unrhyw un o鈥檙 canlynol:

  • cyfandaliad cychwyn pensiwn
  • arian heb ei grisialu ar ffurf cyfandaliad pensiwn (y rhan rydd o dreth o 25%)
  • cyfandaliad sy鈥檔 sefyll ar ei ben ei hun

Mae鈥檔 cyfrif tuag at eich lwfans cyfandaliad a buddiant marwolaeth os byddwch yn cymryd y naill neu鈥檙 llall o鈥檙 canlynol:

  • cyfandaliad salwch difrifol
  • cyfandaliadau buddiant marwolaeth penodol a delir i鈥檆h buddiolwyr

Bydd unrhyw gyfandaliad sy鈥檔 cyfrif tuag at eich lwfans cyfandaliad hefyd yn cyfrif tuag at eich lwfans cyfandaliad a buddiant marwolaeth.

Diogelu鈥檆h lwfans oes

Cafodd lwfans oes ei ddiddymu ar 6 Ebrill 2024. Os oedd gennych gynilion o bensiwn cyn mis Ebrill 2016, efallai y bydd modd i chi wneud cais i ddiogelu鈥檆h lwfans oes o鈥檙 adeg pan gafodd ei ostwng ym mis Ebrill 2016.

Mae鈥檙 diogelwch hwn hefyd yn berthnasol i鈥檆h lwfans cyfandaliad a鈥檆h lwfans cyfandaliad a buddiant marwolaeth.

Os oes gennych yr hawl i gymryd buddiannau鈥檆h pensiwn cyn eich bod yn 50 oed

Efallai y bydd gennych lwfans cyfandaliad neu lwfans cyfandaliad a buddiant marwolaeth gostyngedig os yw鈥檙 canlynol i gyd yn berthnasol:

  • roedd gennych swydd gymwys (yn agor tudalen Saesneg) (er enghraifft, chwaraeon proffesiynol, dawnsio a gwaith fel model)聽
  • roeddech wedi ymuno 芒鈥檆h cynllun pensiwn cyn 2006
  • rydych yn cymryd cyfandaliad cyn i chi droi鈥檔 55 mlwydd oed

Nid yw鈥檆h lwfans cyfandaliad na鈥檆h lwfans cyfandaliad a buddiant marwolaeth wedi鈥檜 gostwng os ydych yn rhan o gynllun pensiwn ar gyfer gwasanaethau mewn lifrai (yn agor tudalen Saesneg) - er enghraifft, y lluoedd arfog, yr heddlu a鈥檙 gwasanaethau t芒n