Absenoldeb a Th芒l Tadolaeth Statudol: arweiniad i gyflogwyr
Printable version
1. Hawl
Gallai cyflogeion fod yn gymwys ar gyfer Absenoldeb a Th芒l Tadolaeth Statudol os yw un o鈥檙 canlynol yn wir am y cyflogai a鈥檌 bartner:
- maent yn cael babi
- maent yn mabwysiadu plentyn
- maent yn cael babi drwy drefniant mam fenthyg
Mae鈥檙 canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg (English).
Absenoldeb Tadolaeth Statudol
Os yw dyddiad disgwyl y babi ar neu cyn 6 Ebrill 2024, neu cyn 6 Ebrill 2024 ar gyfer mabwysiadu
Gall cyflogeion ddewis cymryd naill ai 1 wythnos neu 2 wythnos olynol o absenoldeb. Mae hyd yr absenoldeb yr un peth, hyd yn oed os ydynt yn cael mwy nag un plentyn (er enghraifft, gefeilliaid).
Ni all yr absenoldeb ddechrau cyn yr enedigaeth. Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 dyddiad dechrau fod yn un o鈥檙 canlynol:
- y dyddiad geni gwirioneddol
- nifer gytunedig o ddiwrnodau ar 么l yr enedigaeth
- nifer gytunedig o ddiwrnodau ar 么l wythnos ddisgwyliedig yr enedigaeth
Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 absenoldeb orffen cyn pen 56 diwrnod i鈥檙 enedigaeth (neu鈥檙 dyddiad disgwyl, os daw鈥檙 babi鈥檔 gynnar).
Mae鈥檙 dyddiad dechrau a鈥檙 dyddiad dod i ben yn wahanol os bydd y cyflogai鈥檔 mabwysiadu.
Os yw dyddiad disgwyl y babi ar 么l 6 Ebrill 2024, neu ar neu ar 么l 6 Ebrill 2024 ar gyfer mabwysiadu
Gall cyflogeion ddewis cymryd naill ai 1 neu 2 wythnos o absenoldeb. Os yw鈥檙 cyflogai yn cymryd 2 wythnos, gall eu cymryd naill ai鈥檔 olynol neu ar wah芒n. Mae hyd yr absenoldeb yr un peth, hyd yn oed os ydynt yn cael mwy nag un plentyn (er enghraifft, gefeilliaid).
Ni all yr absenoldeb ddechrau cyn yr enedigaeth. Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 dyddiad dechrau fod yn un o鈥檙 canlynol:
- y dyddiad geni gwirioneddol
- nifer benodedig o ddiwrnodau ar 么l yr enedigaeth听
- dyddiad penodol sydd ar 么l y dyddiad geni
Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 absenoldeb orffen cyn pen 52 wythnos i鈥檙 enedigaeth (neu鈥檙 dyddiad disgwyl, os daw鈥檙 babi鈥檔 gynnar).
Mae鈥檙 dyddiad dechrau a鈥檙 dyddiad dod i ben yn wahanol os bydd y cyflogai鈥檔 mabwysiadu.
Mae rheolau gwahanol ar waith .
T芒l Tadolaeth Statudol
Mae T芒l Tadolaeth Statudol ar gyfer cyflogeion cymwys naill ai鈥檔 拢187.18 yr wythnos neu鈥檔 90% o鈥檜 henillion wythnosol cyfartalog (pa un bynnag sydd isaf). Mae angen didynnu treth ac Yswiriant Gwladol.
Cyfrifwch absenoldeb a th芒l tadolaeth cyflogai drwy ddefnyddio鈥檙 gyfrifiannell ar gyfer cyfnodau mamolaeth a thadolaeth (yn agor tudalen Saesneg).
Mae gan rai mathau o gyflogaeth, megis gweithwyr asiantaeth, cyfarwyddwyr a gweithwyr addysgol, wahanol reolau o ran hawl (yn agor tudalen Saesneg).
Absenoldeb neu d芒l ychwanegol
Gall cyflogeion gael mwy o absenoldeb neu d芒l os yw un o鈥檙 canlynol yn wir:
- mae partner y cyflogai yn dychwelyd i鈥檙 gwaith ac 尘补别鈥档 gymwys ar gyfer Absenoldeb a Th芒l ar y Cyd i Rieni听
- mae cynllun eich cwmni鈥檔 cynnig mwy听
Mae鈥檔 rhaid i chi sicrhau bod eich polis茂au o ran absenoldeb a th芒l tadolaeth yn glir ac yn hygyrch i staff.
Adennill taliadau
Hyd yn oed os ydych yn talu cyflogai mwy na鈥檙 swm statudol, fel arfer, gallwch ond adennill 92% o鈥檙 swm hwnnw. Efallai y gallwch adennill 108.5% os ydych yn gymwys i gael Rhyddhad Cyflogwr Bach. Darllenwch ragor am adennill t芒l statudol.
Absenoldeb ar gyfer apwyntiadau cynenedigol
Gall cyflogeion gymryd absenoldeb di-d芒l er mwyn mynd gyda menyw feichiog i apwyntiadau cynenedigol os:
- yw鈥檔 dad i鈥檙 babi
- yw鈥檔 briod neu鈥檔 bartner sifil i鈥檙 fam sy鈥檔 disgwyl
- ydyw mewn perthynas hirdymor 芒鈥檙 fam sy鈥檔 disgwyl
- mai鈥檙 rhiant bwriadedig ydyw (os yw鈥檔 cael babi drwy drefniant mam fenthyg)
Gall y cyflogai fynd gyda鈥檙 fenyw i 2 apwyntiad o hyd at 6 awr a hanner yr un.
Os bydd y babi鈥檔 marw
Mae cyflogeion yn gymwys ar gyfer absenoldeb a th芒l tadolaeth o hyd, os yw鈥檙 babi naill ai:
- yn farw-anedig o 24ain wythnos y beichiogrwydd ymlaen
- yn cael ei eni鈥檔 fyw ar unrhyw adeg yn ystod y beichiogrwydd ond yn marw yn nes ymlaen
Hawliau cyflogaeth
Diogelir hawliau cyflogaeth y cyflogai (yn agor tudalen Saesneg) (fel yr hawl i d芒l, gwyliau a dychwelyd i swydd) yn ystod absenoldeb tadolaeth. Rydych yn dal i orfod talu T芒l Tadolaeth Statudol hyd yn oed os ydych yn rhoi鈥檙 gorau i fasnachu.
2. Cymhwystra
Mae鈥檔 rhaid mai un o鈥檙 canlynol yw鈥檙 cyflogeion:
- tad y plentyn
- g诺r neu bartner y fam (neu鈥檙 mabwysiadwr)
- mabwysiadwr y plentyn
- rhiant bwriadedig y plentyn (os yw鈥檔 cael babi drwy drefniant mam fenthyg)
Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 canlynol fod yn wir am y cyflogai hefyd:
- 尘补别鈥档 cael ei ystyried yn gyflogai (yn agor tudalen Saesneg) (absenoldeb tadolaeth yn unig)
- 尘补别鈥档 cael ei gyflogi gennych hyd at ddyddiad geni鈥檙 plentyn (neu ddyddiad lleoli鈥檙 plentyn gyda鈥檙 mabwysiadwr) (t芒l tadolaeth yn unig)
- mae ar eich cyflogres ac 尘补别鈥档 ennill o leiaf 拢125 yr wythnos (gros) mewn 鈥榗yfnod perthnasol鈥� o 8 wythnos (t芒l tadolaeth yn unig)
- 尘补别鈥档 rhoi鈥檙 rhybudd cywir i chi
- 尘补别鈥档 cymryd amser i ffwrdd er mwyn gofalu am y plentyn neu am ei bartner
- 尘补别鈥档 gyfrifol am fagwraeth y plentyn
- mae wedi鈥檌 gyflogi鈥檔 barhaus gennych (yn agor tudalen Saesneg) am o leiaf 26 wythnos hyd at unrhyw ddiwrnod yn yr 鈥榳ythnos gymhwysol鈥�
Yr wythnos gymhwysol yw鈥檙 15fed wythnos cyn y disgwylir i鈥檙 babi gael ei eni. Mae hyn yn wahanol os bydd y cyflogai鈥檔 mabwysiadu.
Defnyddiwch y gyfrifiannell ar gyfer t芒l tadolaeth (yn agor tudalen Saesneg) er mwyn gwirio a yw cyflogai鈥檔 gymwys a chyfrifo鈥檌 gyfnod perthnasol, ei gyfnod rhybudd a鈥檌 d芒l tadolaeth.
Mae rheolau arbennig (yn agor tudalen Saesneg) ar gyfer rhai sefyllfaoedd, er enghraifft os yw鈥檙 cyflogai yn gadael neu鈥檔 mynd yn s芒l.
Os caiff y plentyn ei eni鈥檔 gynnar
Os caiff y plentyn ei eni鈥檔 gynnar, mae鈥檙 cyflogai鈥檔 gymwys o hyd pe bai wedi gweithio i chi鈥檔 barhaus am o leiaf 26 wythnos erbyn yr wythnos gymhwysol.
Cyflogeion sy鈥檔 rhan o drefniant mam fenthyg
Efallai y bydd rhieni sy鈥檔 bwriadu cael plentyn drwy drefniant mam fenthyg yn gymwys ar gyfer Absenoldeb a Th芒l Tadolaeth Statudol.
Os byddwch yn gofyn, bydd yn rhaid i鈥檙 cyflogai roi datganiad ysgrifenedig i chi sy鈥檔 cadarnhau ei fod wedi gwneud cais, neu鈥檔 bwriadu gwneud cais, am orchymyn rhiant (yn agor tudalen Saesneg) yn y 6 mis ar 么l genedigaeth y babi.
3. Cyfnod rhybudd
Mae鈥檙 cyfnodau rhybudd a鈥檙 ffurflenni鈥檔 wahanol os bydd y cyflogai鈥檔 mabwysiadu.
Absenoldeb Tadolaeth Statudol
Ar gyfer babis a ddisgwylir ar neu cyn 6 Ebrill 2024, 尘补别鈥档 rhaid i gyflogeion roi gwybod i chi am y canlynol o leiaf 15 wythnos cyn y disgwylir y babi:
-
y dyddiad disgwyl
-
pryd y maent eisiau dechrau eu habsenoldeb
-
faint o absenoldeb maent am ei gael
Ar gyfer babis a ddisgwylir ar 么l 6 Ebrill 2024, 尘补别鈥档 rhaid i gyflogeion roi gwybod i chi am y diwrnod disgwyl o leiaf 15 wythnos cyn y disgwylir y babi. Mae鈥檔 rhaid iddynt ddweud wrthych pryd y maent eisiau dechrau eu habsenoldeb, a faint o absenoldeb y maent am ei gymryd, o leiaf 28 diwrnod ymlaen llaw.
Nid oes raid i rybudd fod yn ysgrifenedig oni bai eich bod yn gofyn am hynny.
Gall cyflogeion ofyn am absenoldeb a th芒l yn ysgrifenedig drwy ddefnyddio鈥檙 . Mae hon yn disodli ffurflen SC3. Bydd angen i gyflogeion lawrlwytho neu argraffu鈥檙 ffurflen ar 么l ei llenwi a rhoi copi i chi.
T芒l Tadolaeth Statudol
Mae鈥檔 rhaid i gyflogeion hawlio t芒l tadolaeth o leiaf 15 wythnos cyn wythnos y disgwylir y babi.
Nid oes raid i rybudd fod yn ysgrifenedig oni bai eich bod yn gofyn am hynny.
Gall cyflogeion ofyn am absenoldeb a th芒l yn ysgrifenedig drwy ddefnyddio鈥檙 .
Gall cyflogeion sy鈥檔 cael babi drwy drefniant mam fenthyg hefyd ddefnyddio鈥檙 ffurflen ar-lein. Mae hon yn disodli ffurflen SC4.
Bydd angen i gyflogeion lawrlwytho neu argraffu鈥檙 ffurflen ar 么l ei llenwi a rhoi copi i chi.
Rhybudd hwyr
Gallwch oedi dyddiad dechrau鈥檙 absenoldeb neu鈥檙 t芒l os nad oes gan y cyflogai esgus rhesymol dros beidio 芒 rhoi rhybudd digonol i chi.听 Er mwyn oedi鈥檙 dyddiad, ysgrifennwch ato cyn pen 28 diwrnod i鈥檞 gais am absenoldeb.
4. Mabwysiadu
Mae gan gyflogeion cymwys hawl i absenoldeb a th芒l tadolaeth os ydynt yn mabwysiadu plentyn.
Cyfrifwch absenoldeb a th芒l tadolaeth cyflogai drwy ddefnyddio鈥檙 gyfrifiannell ar gyfer cyfnodau mamolaeth a thadolaeth (yn agor tudalen Saesneg). Ar gyfer mabwysiadu o dramor, bydd angen i chi ddefnyddio鈥檆h meddalwedd gyflogres (os yw鈥檔 cynnwys y nodwedd hon) neu ei gyfrifo 芒 llaw (yn agor tudalen Saesneg).
Cymhwystra
Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 canlynol fod yn wir am gyflogai sy鈥檔 mabwysiadu plentyn:
-
mae wedi鈥檌 gyflogi鈥檔 barhaus gennych (yn agor tudalen Saesneg) am o leiaf 26 wythnos hyd at unrhyw ddiwrnod yn yr wythnos y cafodd ei baru 芒 phlentyn (mabwysiadu yn y DU)
-
mae wedi鈥檌 gyflogi鈥檔 barhaus gennych am o leiaf 26 wythnos erbyn naill ai鈥檙 dyddiad y mae鈥檙 plentyn yn cyrraedd y DU neu鈥檙 dyddiad y 尘补别鈥档 dymuno i鈥檞 d芒l ddechrau (mabwysiadu o dramor)
-
尘补别鈥档 cadarnhau bod ei bartner yn cael T芒l Mabwysiadu Statudol naill ai yn ysgrifenedig neu drwy roi copi o ffurflen SC6 ei bartner i chi
-
尘补别鈥档 bodloni鈥檙 amodau cymhwystra eraill ar gyfer absenoldeb neu d芒l tadolaeth
Cyfnod rhybudd
Gall cyflogeion sy鈥檔 mabwysiadu plentyn ddefnyddio鈥檙 (neu鈥檆h fersiwn eich hun) ar gyfer:听
-
absenoldeb 鈥� cyn pen 7 diwrnod, fan bellaf, i鈥檙 dyddiad y mae ei gyd-fabwysiadwr neu bartner yn cael ei baru 芒 phlentyn
-
t芒l 鈥� 28 diwrnod, neu cyn gynted ag y gallai o fewn rheswm, cyn y dyddiad y 尘补别鈥档 dymuno i鈥檞 d芒l ddechrau
Bydd angen i gyflogeion lawrlwytho neu argraffu鈥檙 ffurflen ar 么l ei llenwi a rhoi copi i chi.
Mae鈥檙 cyfnod rhybudd yn wahanol ar gyfer mabwysiadu o dramor. Mae鈥檙 broses yn cael ei hesbonio yn .
Mae鈥檙 ffurflen ar-lein yn disodli ffurflenni SC4 ac SC5.
Dyddiad dechrau鈥檙 absenoldeb
Mae cyflogai sy鈥檔 cymryd absenoldeb tadolaeth oherwydd ei fod yn mabwysiadu yn gallu dechrau ei absenoldeb:
-
ar y dyddiad lleoli
-
nifer gytunedig o ddiwrnodau ar 么l y dyddiad lleoli
-
ar y dyddiad y mae鈥檙 plentyn yn cyrraedd y DU, neu nifer gytunedig o ddiwrnodau ar 么l hyn (mabwysiadu o dramor)
Mae鈥檔 rhaid cymryd yr absenoldeb cyn pen:
-
56 diwrnod i鈥檙 dyddiad lleoli neu鈥檙 dyddiad y mae鈥檙 plentyn yn cyrraedd y DU (ar gyfer mabwysiadu o dramor) 鈥� ar gyfer plant sydd wedi鈥檜 lleoli, neu sy鈥檔 cyrraedd, cyn 6 Ebrill 2024
-
52 wythnos i鈥檙 dyddiad lleoli neu鈥檙 dyddiad cyrraedd 鈥� ar gyfer plant sydd wedi鈥檜 lleoli, neu sy鈥檔 cyrraedd, ar neu ar 么l 6 Ebrill 2024
Tystiolaeth o fabwysiadu
Mae鈥檔 rhaid i gyflogeion roi tystiolaeth o fabwysiadu i chi er mwyn bod yn gymhwysol ar gyfer t芒l tadolaeth. Does dim angen tystiolaeth ar gyfer absenoldeb tadolaeth oni bai eich bod yn gofyn am hyn. Gall tystiolaeth fod yn llythyr gan yr asiantaeth fabwysiadu neu鈥檔 dystysgrif baru.
Mae鈥檔 rhaid i chi gadw cofnodion o鈥檙 dystiolaeth.
5. Ffurflen gwrthod t芒l SPP1
Gallwch wrthod T芒l Tadolaeth Statudol os nad yw鈥檙 cyflogai鈥檔 gymwys. Er mwyn gwneud hyn, anfonwch ffurflen SPP1 (yn agor tudalen Saesneg) ato cyn pen 28 diwrnod i鈥檞 gais am d芒l. Mae鈥檔 rhaid i chi gadw copi.
Gall y cyflogai ofyn i chi am ddatganiad ysgrifenedig sy鈥檔 esbonio鈥檆h penderfyniad. Mae鈥檔 rhaid i chi roi hwn iddo o fewn cyfnod rhesymol, er enghraifft 7 diwrnod gwaith.
6. Cadw Cofnodion
Mae鈥檔 rhaid i chi gadw cofnodion ar gyfer Cyllid a Thollau EF (CThEF), gan gynnwys:
- dyddiad dechrau鈥檙 T芒l Tadolaeth Statudol
- y taliadau tadolaeth rydych wedi鈥檜 gwneud (gan gynnwys dyddiadau)
- y taliadau rydych wedi鈥檜 hadennill
- unrhyw wythnosau na wnaethoch dalu a pham
- os yw鈥檔 mabwysiadu, llythyr gan yr asiantaeth fabwysiadu neu dystysgrif baru
Mae鈥檔 rhaid i chi gadw cofnodion am 3 blynedd o ddiwedd y flwyddyn dreth y maent yn berthnasol iddi, (er enghraifft drwy ddefnyddio ffurflen SPP2 (yn agor tudalen Saesneg) neu drwy gadw鈥檆h cofnodion eich hun).
7. Help gyda th芒l statudol
I gael cymorth ariannol gyda th芒l statudol, gallwch wneud y canlynol:
- adennill taliadau (fel arfer 92%)
- gwneud cais am daliad ymlaen llaw os na allwch fforddio taliadau